مسجد سلطاني (امام)
سمنان
يكي از مساجد زيباي سمنان مسجد امام يا همان مسجد سلطاني مي
باشد كه در سال 1242 هجري قمري ساخته شده است .
در زمان فتحعلي شاه قاجار ، حاكم وقت سمنان ذوالفقار خان نام
داشت كه حاكمي جبار و ستمگر بوده است و ماليات اضافي از مردم دريافت مي نموده است
به همين علت مردم سمنان از او به نزد فتحعلي شاه شكايت برده و فتحعلي شاه بعد از
تحقيقات حق را به جانب مردم سمنان داده و اموال ذوالفقار خان را به طور كامل
مصادره كرده و با مبلغي از پول خود و اموال مصادره شده حاكم ، مسجد سلطاني را بنا
نموده است تا بدين صورت اين بنا مرهمي باشد بر زخم دل مردم سمنان .
اين بنا از نوع مساجد چهار ايواني است كه داراي چهار ورودي
مي باشد .ورودي شمالي به محوطه جلوخان و ورودي غربي به تكيه حضرت و ورودي جنوبي و
شرقي هم به كوچه هاي اطراف باز مي شود .
ايوان اصلي ايوان غربي است كه 5/19 مترارتفاع از كف حياط
دارد و حدود 50 سانتيمتر از خط قائم عقب تر است .در ساخت اين بنا نكات مهم فيزيكي
و مسائل ضد زلزله در نظر گرفته شده است به طور مثال علت تراز نبودن ايوان و تكيه
داشتن آن به بنا يكي جلوگيري از رانش گنبد و ديگري مقاومت در برابر خطر زلزله است
.
درالصاق كاشي ها براي تزئين نما علاوه بر ملات گچ از گلميخ
هاي بلند فلزي هم استفاده شده كه اگر ملات فاسد و خراب گرديد باعث سقوط كاشيها بر
سر مردم نگردد .در تزئينات اين بنا از كاشي هاي هفت رنگ و مشبك و معقلي و مقرنس
گچي استفاده شده است .
به علت گرماي بيش از حد در تابستان و سرما ي شديد در زمستان
در اين بنا چهار شبستان زيرزميني در نظر گرفته شده است . بالاي اين شبستان ها حجره
هائي ساخته شده است كه محل استقرار طلاب علوم ديني بوده است و اين طلاب از محضر
اساتيد فن كسب فيض مي نمودند.
معماري اين بنا برخلاف ظاهر آن به هيچ وجه قرينه نمي باشد و
هر قسمت جداگانه طراحي شده است .
در مقابل ايوان اصلي (ايوان شرقي) كه ارتفاع حدود 5/18 متر
از كف حياط دارد يك نقاره خانه چوبي ساخته شده است تا گلبانك اذان از آنجا به گوش
مسلمين برسد . البته درهنگام ساخت بناي مسجد بنا بوده است كه در فراز ايوان غربي
دو گلدسته زيبا ساخته شود ولي متاسفانه به دلايلي اين كار نيمه تمام رها شده است و
فقط پايه هاي اين دو گلدسته ساخته شده است .
شبستان و مقصوره اصلي هم در ضلع غربي و گنبد بلند مسجد هم در
اين قسمت در پشت ايوان غربي مي باشد و نقاشي بسيار زيبايي داشته است كه در سال
1329 هجري شمسي توسط استاد فرج الله معمار بازپيرايي گرديده است . همچنين آيات
مبارك كلام الله مجيد نصب شده در اين قسمت و زير گنبد اصلي توسط يكي از هنرمندان
اصفهاني بازسازي شده است و در ضلع شمالي مقصوره اصلي نقاشي زيبايي وجود دارد كه
توسط هنرمند سمناني آقاي جمشيد قجر بازپيرايي شده است .در تزئين ايوان اصلي و
ايوانهاي ديگر كاشي كاريهاي زيبائي به رنگ آبي با خط سفيد مزين به آيات مبارك كلام
الله مجيد به چشم مي خورد .كار بنديهاي زيبايي در قسمت ايوان شمالي و جنوبي و شرقي
و زيرگنبد به چشم مي خورد.در ورودي شمالي بنا مقرنس هاي زيبايي وجود دارد كه توسط
دست توانمند استاد حسن شمس الدين از هنرمندان ميراث فرهنگي استان سمنان بازپيرائي
گرديده است .
ابعاد اين بنا حدود 103 x 87 متر مي باشد .